غربالگری های سلامت در قبل از مدارس به منظور شناسایی عوارضی که مانع از کسب  مهارت های جسمی و ذهنی لازم برای کودک می شود، انجام می پذیرد .

غربالگری شنوائی وبینائی توسط اموزش وپرورش استثنائی هر ساله برای کودکانی که می خواهند به مدرسه بروند انجام می شود .

شنوایی خوب برای کسب زبان و پیرو آن برای یادگیری کودک ضروری می باشد. تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی، چشم انداز مطلوب تر

1- برای درمان،

2- استفاده از  امکانات آموزشی

3- و بهبود سلامت کلی کودک را فراهم می کند.

غربالگری شنوایی پیش از مدرسه

هر چند برنامه ی تشخیص و مداخله ی زودهنگام شنوایی بیش از 97 درصد کودکان ایرانی را در بر میگیرد ولی حدود سه درصد باقیمانده به عنوان عیب و نقص آن مطرح است  و بهمین دلیل  متاسفانه تعدادی از نوزادان دچار مشکل شنوایی تشخیص داده نمی شوند.

نسبت کمی از نوزادان در بدو تولد غربالگری نمی شوند (حدود 3%).

چند دلیل برای انجام برنامه های غربالگری شنوایی پیش از مدرسه وجود دارد.

الف – دلیل اول 

علل اصلی که این تعداد در بدو تولد غربالگری نمیشوند به شرح ذ یل می باشد:

• امتناع والدین از انجام غربالگری بدو تولد
• ترخیص از بیمارستان منوط به انجام غربالگری شنوایی نیست
• انتقال یافتن به یک بیمارستان دیگر قبل از انجام غربالگری بدو تولد
• نوزادان بعد از ارجاع اولیه غربالگری دوباره ای نمیشوند
• دربعضی بیمارستانها روزهای تعطیل غربالگری انجام نمی شود ویا مسئول غربالگری مرخصی یا بیمار بوده وجایگزین ان وجود نداشته است

ب - دلیل دوم :

و جدی ترین مشکل تعداد قابل توجه نوزادانی است که در تست غربالگری نوزادان برای کار تشخیصی بیشتر به کلینیک های شنوایی شناسی ارجاع داده می شوند ولی هرگز این پروسه را تکمیل نمی کنند. دلایل مختلفی وجود دارد که چرا نوزادانی که در تست اولیه رد شده اند پروسه ی تشخیص را تکمیل نمیکنند. 

• عدم پیگیری های لازم توسط والدین

• تعداد بالای عدم تشخیص غربالگری شنوایی بدو تولد مثبت کاذب  مخصوصا در بیماران نوروپاتی
• توجیه نشدن والدین در مورد نیاز به تست های پیگیری بعد از ارجاع در مرحله ی اول
• توجیه نبودن آزمایشگر در مورد نیاز به پیگیری های بعدی در صورت رد شدن در مرحله ی اول غربالگری
• به اشتراک نگذاشتن اطلاعات نتایج غربالگری نوزاد با افراد مناسب مانند پزشک، شنوایی شناس و بیمارستان و بهزیستی
• توزیع نامناسب نیروی شنوایی شناس و دستگاه
• نوزادانی که خانواده های آنها مشکل مالی دارند و نمی توانند هزینه های ارزیابی های تشخیصی را تامین کنند
• امتناع والدین از انجام ارزیابی های تشخیصی

بخاطر این دلایل تعداد نامعلومی از نوزادان به علت فقدان اطلاعات تشخیصی از خدمات مداخله ی به هنگام محروم می مانند.

در نتیجه برنامه های منظم غربالگری شنوایی پیش از مدرسه میتواند نقش مهمی در مداخله ی زودهنگام کودکان با کم شنوایی و به حداقل رساندن نتایج زیان بار برای کودکانی که در پروسه ی مداخله ی زود هنگام پیگیری های لازم را انجام نداده اند نقش داشته باشد

ج : دلیل سوم : کم شنوایی با شروع تاخیری

• یک دلیل دیگر برای غربالگری شنوایی پیش از مدرسه نسبت بالایی از کودکانی است که در غربالگری بدو تولد قبول میشوند ولی در سنین پیش از مدرسه دچار کم شنوایی می شوند.
  • 50% کودکانی که در سن 9 سالگی دارای  کم شنوایی هستند  در غربالگری بدو تولد قبول شده بودند.
  • واژه ی کم شنوایی تاخیری به این معنی است که نوزاد در بدو تولد عملکرد شنوایی نرمال دارد ولی بعد از آن دچار کم شنوایی می شود.
• با علل بیماری های مختلف ممکن است 
  • کم شنوایی در یک گوش
  • یا کم شنوائی در هردو گوش
  • و یا فقط در فرکانس های خاصی می تواند اتفاق بیفتد.
  •  
• تست هایی که در بدو تولد انجام می شوند بیشتر فرکانس های بالا را بررسی می کنند در نتیجه ممکن است بعضی از نوزادان با کم شنوایی درفرکانس های پایین تشخیص داده نشوند.

بنابراین تعدادی از نوزادانی که در غربالگری بدو تولد قبول شده اند ممکن است در سن مدرسه، کم شنوایی داشته باشند.

در ایران برنامه ی مدون غربالگری شنوایی پیش از مدرسه توسط سازمان آموزش وپرورش استثنائی انجام میشود  و این کودکان را تشخیص می دهد.

اهمیت غربالگری شنوایی

• طبق آمار مراکز بهداشتی آمریکا،
• تعداد افراد مبتلا به کم شنوایی در 30 سال اخیر دو برابر شده است
• و 738 هزار نفر در آمریکا دارای کم شنوایی شدید تا عمیق هستند
• که از میان این جمعیت، 8 درصد آن زیر 18 سال هستند.
• تخمین زده شده است که 14.9 درصد کودکان در یک یا هر دو گوششان کم شنوایی دارند.
• کم شنوایی شایع ترین اختلال رشدی است که می توان آن را بدو تولد تشخیص داد و پیشگیری کرد.
• شیوع کم شنوایی در دوران کودکی به دلیل وقوع بیماری های بعدی، عدم شناسایی و افت شنوایی اکتسابی افزایش می یابد..

کودکانی که دچار مشکل شنوایی هستند، در یادگیری

• واژگان،
• دستور زبان،
• ترتیب کلمات،
• عبارات اصطلاحی
• و دیگر جنبه های ارتباطات کلامی
• دچار مشکل می شوند. ع
• لاوه بر این، کاهش شنوایی مادرزادی یا اکتسابی در نوزادان و کودکان
• با عملکرد ضعیف تحصیلی،
• ناهنجاری های فردی-اجتماعی
• و مشکلات عاطفی

مرتبط است.

• حتی کم شنوایی جزیی نیز می تواند بر عملکرد اجتماعی و تحصیلی کودک تاثیر بگذارد.

• کلاس درس عادی محیطی است که انتقال دقیق و دریافت گفتار برای یادگیری ضروری می باشد.
• کم شنوایی مانع از دریافت دقیق گفتار به ویژه در کلاس هایی با نویز و سر و صدای زیاد می شود.
• تاثیرات رفتاری کم شنوایی ظریف بوده و اغلب با سایر اختلالات مثل
• اختلالات نقص توجهی،
• ناتوانی های یادگیری،
• مشکلات پردازش زبانی
• و تاخیرات شناختی

 اشتباه گرفته می شود.

تشخیص زود هنگام کم شنوایی و مداخلات درمانی مناسب در طی شش ماه اول زندگی،

• از عواقب ناگوار کم شنوایی جلوگیری کرده
• و یادگیری زبان را تسهیل می کند.
• با توجه به شیوع
• کم شنوائی به علنت جرم گوش
• کم شنوایی ناشی از عفونت گوش
• و علل دیگر کم شنوایی اکتسابی در دوران کودکی،
• غربالگری شنوایی دانش آموزان قبل از ورود به مدرسه امری ضروری می باشد.

اهداف غربالگری شنوایی مدارس

هدف از غربالگری شنوایی مدراس شناسایی و ارجاع دانش آموزانی است که دارای اختلالات شنوایی هستند به طوری که این اختلال می تواند به طور بالقوه بر عملکرد تحصیلی آنها تأثیر بگذارد.

اهداف :

ارتقاء سطح مطلوب شنوایی برای همه دانش آموزان

پیشگیری از مشکلات شنوایی که بر سلامت و توانایی های یادگیری دانش آموزان تاثیر منفی می گذارد.

شناسایی دانش آموزان با مشکلات بالقوه شنوایی

آگاه کردن والدین از مشکلات شنوایی فرزندانشان و پیگیری وضعیت کودک با ارجاع به ادیولوژیست یا متخصصین شنوایی

اطلاع رسانی معلمان از دانش آموزان با مشکلات شنوایی و ارائه توصیه هایی در مورد محیط کلاس ها و امکانات آموزشی مناسب برای دانش آموزان کم شنوا توسط متخصصین شنوایی.

چه زمانی غربالگری شنوایی باید انجام شود؟

توصیه می شود غربالگری شنوایی بعد از غربالگری بدو تولد، در سنین 3، 7، 9، 11 و تا 21 سال ادامه داده شود

و در صورت وجود مشکل شنوایی به صورت فعال و اکتیو پیگیری شده و مداخلات درمانی اعمال شود.

 ریسک های کم شنوایی شامل

• سابقه ی خانوادگی کم شنوایی،
• بیماری های عفونی خاص،
• ختلالات نوروژنراتیو،
• ضربه به سر و … می باشد.

تست ها، تجهیزات و پروتکل های غربالگری شنوایی

تست شنوایی ادیومتری تون خالص به عنوان استاندارد طلایی غربالگری شنوایی می باشد.

در این تست شنوایی، سیگنال های صوتی در فرکانس های مختلف ارایه می شود

• و بسته به سن .
• میزان همکاری کودک
• روش های متفاوتی به کار گرفته می شود.

انجام غربالگری در شدت 20-25 دسی بل در فرکانس های 500، 1000، 2000 و 4000 هرتز در هر گوش انجام می پذیرد.

چه زمانی دانش آموزان به متخصصین شنوایی و یا ادیولوژیست ها ارجاع می شوند؟

غربالگری به طور کامل کم شنوایی را تشخیص نمی دهد

بلکه کودکان با خطر ابتلا به کم شنوایی را تشخیص و برای انجام تست های دقیق تر ارجاع داده می شوند.

به منظور تشخیص دقیق کم شنوایی، نیازمند انجام آزمون های جامع شنوایی که در کلینیک های شنوایی سنجی انجام می شود، می باشد.

در صورتیکه که کودک در آزمون غربالگری رد شود در همان روز تست شنوایی مجددا گرفته می شود و اگر دوباره کودک رد شود برای انجام تست جامع شنوایی باید به کلینیک های شنوایی سنجی ارجاع داده شود.

همچنین اگر کودک قادر به انجام و پاسخدهی نباشد باید به کلینیک های شنوایی سنجی برای کسب پاسخ با روش های دیگر ارجاع داده شود.

چه کسی غربالگری شنوایی مدارس را انجام می دهد؟

غربالگری کودکان برای اختلالات شنوایی و نقص شنوایی نیاز به تخصص تکنیکی و حرفه ای در زمینه ی شنوایی دارد. توصیه می شود برنامه غربالگری شنوایی مدرسه   توسط ادیولوژیست باتجربه طراحی، پیاده سازی و نظارت شود.

 پیشگیری ارزبابی و درمان کم شنوایی بسیار باید مورد اهمیت قرار بگیرد زیرا افت شنوایی باعث مشکلات بسیار زیادی در کودکان می شود